Usytuowanie pomieszczeń w domu

Planując usytuowanie poszczególnych pomieszczeń w domu, należy wziąć pod uwagę położenie budynku względem stron świata oraz strefowanie temperaturowe. Optymalne nasłonecznienie wpłynie pozytywnie na komfort życia mieszkańców, a odpowiednie usytuowanie względem stron świata, pozwoli utrzymać właściwą temperaturę wewnątrz budynku przez cały rok.

1. Położenie względem stron świata

Najważniejsze jest położenie budynku względem strony północnej i południowej. Warto zapoznać się z zalecanym rozlokowaniem pomieszczeń w domu przedstawionym na poniższej grafice.

Od północy najlepiej zaplanować pomieszczenia wymagające niższej temperatury oraz nie potrzebujące dużej ilości słońca, tj.: wiatrołap, garaż, pomieszczenia gospodarcze, chłodnie, spiżarnie, kotłownie, klatki schodowe itp.

W takich pomieszczeniach nie spędza się dużo czasu, więc nie wymagają dobrego doświetlenia ani nie muszą być ogrzewane jak część mieszkalna.

Nie zaleca się też projektować dużych okien czy balkonów, ponieważ północna strona jest najzimniejsza i może to wpłynąć na zwiększenie zapotrzebowania na energię. Warto osłonić dom od strony północnej wysokimi drzewami, ze względu na zimne wiatry oraz brak wygrzewania słońcem i dłuższe wysychanie.

Od najcieplejszej strony świata warto zaplanować pomieszczenia, w których często się przebywa.

Zatem od południa projektuje się salon, jadalnie, pokój dzienny. W przeciwieństwie do strony północnej, zaleca się tutaj duże przeszklenia, balkony i tarasy.

Dostarczą one do budynku naturalne światło oraz dużą ilość ciepła, która podniesie komfort cieplny w domu, co jest szczególnie ważne zimą. Stronę południową warto wykorzystać do doświetlenia i docieplenia pomieszczeń lub zamontowania instalacji solarnych i paneli fotowoltaicznych.

Zaleca się też zaplanować ogród od strony południowej, ponieważ większość roślin potrzebuje słońca do wzrostu.

Nie ma nic piękniejszego niż widok z salonu na piękny ogród lub spędzanie czasu z najbliższymi na tarasie w kwitnącym otoczeniu drzew, krzewów i kwiatów.

Od wschodu i zachodu umieszcza się pomieszczenia użytkowe, w których nie potrzebujemy dostępu do bardzo dużej ilości światła. Wśród tych pomieszczeń znajdą się: pokoje, sypialnie, łazienki, gabinety, toalety, kuchnie, garderoby itp.

Największym dylematem do usytuowania są pokoje sypialne. Dla osób, które uwielbiają wstawać rano i być budzonymi promieniami słońca zaleca się ulokować sypialnie od wschodu. Świetnie się sprawdzą też tam pokoje dla dzieci, które będą sprawniej wstawały do szkoły. Jeśli zaś nie jesteś zwolennikiem wstawania o poranku, ale wolisz zachody słońca to sypialnia ulokowana od zachodu będzie dla Ciebie.

Zdarza się też umieszczenie salonu od zachodu, ponieważ najczęściej jesteśmy w domu popołudniami. Z ekonomicznego punktu widzenia, jest to mniej korzystne pod względem energetycznym, ponieważ dociera tam mniej ciepła.

2. Strefowanie temperaturowe

Strefowanie temperaturowe w budynkach polega na wykorzystaniu naturalnej termoizolacji do odpowiedniego usytuowania poszczególnych pomieszczeń w domu.

Odbywa się to za pomocą usytuowania całego budynku względem stron świata, ukształtowania terenu, roślinności i z uwzględnieniem zapotrzebowania poszczególnych pomieszczeń na poziom ciepła oraz nasłonecznienie.

Istnieją pewne normy, które warunkują minimalną temperaturę, która musi zostać zachowana w pomieszczeniach. Mówi o tym Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690).

Zgodnie z § 134 wyżej wymienionego rozporządzenia:

1. Instalacje i urządzenia do ogrzewania budynku powinny mieć szczytową moc cieplną określoną zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi obliczania zapotrzebowania na ciepło pomieszczeń, a także obliczania oporu cieplnego i współczynnika przenikania ciepła przegród budowlanych.

2. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej należy przyjmować temperatury obliczeniowe zewnętrzne zgodnie z Polską Normą dotyczącą obliczeniowych temperatur zewnętrznych, a temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszczeń – zgodnie z poniższym:

+20°C

• przeznaczone na stały pobyt ludzi

• bez okryć zewnętrznych,

• nie wykonujących w sposób ciągły pracy fizycznej

• pokoje mieszkalne, przedpokoje, kuchnie indywidualne wyposażone w paleniska gazowe lub elektryczne, pokoje biurowe, sale posiedzeń

+24°C

• przeznaczone do rozbierania,

• przeznaczone na pobyt ludzi bez odzieży

• łazienki, rozbieralnie-szatnie, umywalnie, natryskownie, hale pływalni, gabinety lekarskie z rozbieraniem pacjentów, sale niemowląt i sale dziecięce w żłobkach, sale operacyjne

Jak się to ma w praktyce względem budowy domu?

Optymalna temperatura w domu, zależna jest od osobistych preferencji, wieku, płci, uwarunkowań genetycznych, poziomu aktywności fizycznej, jak i czynników zewnętrzych, tj.: pory roku, pogoda.

Mimo tego, że każdy z nas inaczej odczuwa temperaturę to można określić pewne średnie standardy temperaturowe dla poszczególnych stref w budynku.

Można wyróżnić 4 strefy temperaturowe w domu:

1. Najcieplejsza z temperaturą ok. 24°C. Przeznaczona jest dla pomieszczeń sanitarnych, czyli łazienek, toalet itp. Występuje tutaj wysokie zapotrzebowanie na ciepło, ponieważ przebywamy w nich bez odzieży, przebieramy się oraz kąpiemy. Pokoje te są zaznaczone kolorem czerwonym na poniższej grafice

2. Ciepła z temperaturą ok. 20°C. Stosuje się ją w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi, czyli w pokojach, sypialniach, gabinecie, kuchni, jadalni, salonie oraz przedpokoju i korytarzach.Tą strefę oznaczono kolorem żółtym.

3. Chłodna z temperaturą w granicach 12-16°C. Przyjęto ją dla pomieszczeń, w których od czasu do czasu przebywają ludzie. W ich skład wchodzą: pomieszczenia gospodarcze, spiżarnie oraz kotłownie, pralnie. Pomieszczenia te zaznaczono kolorem zielonym.

4. Zimna z temperaturą w przedziale 5-8°C. W przeciwieństwie do wyżej wymienionych stref, w tej nie stosuje się ogrzewania oraz nie jest przeznaczona na pobyt ludzi. Można wyróżnić tu takie pomieszczenia jak: garaże, schowki itp. Na grafice oznaczono tę strefę na niebiesko.

Czy warto zwrócić uwagę na położenie budynku względem stron świata i strefowanie temperaturowe już na etapie projektowania?

No pewnie, że warto. Dobrze usytuowany budynek pozwoli na zoptymalizowanie kosztów eksploatacji budynku i wpłynie pozytywnie na zmiejszenie wydatków związanych z ogrzewaniem.

Rozlokowanie poszczególnych pomieszczeń w domu może wydawać się proste. Jednak po zagłębieniu się w temat, okazuje się dość obszerną kwestią do przemyślenia. Należy wziąć pod uwagę bardzo wiele czynników, wszystkie dobrze przemyśleć, aby dom był funkcjonalny, komfortowy i energooszczędny.

Dla osoby, która pierwszy raz buduje swój dom, może być to ciężki orzech do zgryzienia.

Co zrobić, aby nie popełnić błędu?

Warto skorzystać z pomocy doświadczonego biura projektowego. Architekt pomoże dopasować projekt domu do działki, podpowie w sprawie optymalnego ulokowania poszczególnych elementów na działce oraz zwróci uwagę na usytuowanie względem stron świata oraz komfort życia mieszkańców.

Tylko czy każdy architekt to potrafi?

Należy wybrać takiego, który posiada doświadczenie w projektowaniu domów energooszczędnych. Architekci Biura Projektowego SEJ-PRO dokładają wszelkich starań, by zapewnić najlepszy i najbardziej ekonomiczny układ przestrzenny w projektach.